ما در این مقاله به طور کامل بیان میکنیم چه ساختمان هایی نیاز به اعلام حریق دارند مطابق مقررات ملی ساختمان و ضوابط ملاک عمل سیستم های کشف و اعلام حریق تهران می پردازیم.
هدف اصلی استفاده از سیستم کشف واعلام حریق چیست؟
سیستم های کشف و اعلام حریق را می توان در ساختمان ها نصب کرد تا حفاظت از جان و کاهش تلفات جانبی، حفاظت از مال و کاهش تلفات مالی یکی یا هردو هدف اصلی را برآورد کند.
طبق مقررات سیزده ملی ساختمان که در جدول زیر آماده هست برای ساختمان های مسکونی 5 طبقه و بالاتر الزامی و کمتر از آن طبق ضوابط آتش نشانی اون منطقه می باشد.
نوع سیستم اعلام حریق مطابق ضوابط آتش نشانی تهران براساس جدول زیر انجام می گردد.
(الف) تصرفات آموزشی با مساحت 93 متر مربع و کمتر, دارای یک کلاس و با فاصله بیش از 9.2 متر از ساختمان های مجاور, نیازی به سیستم اعلام حریق ندارد.
(ب) جهت بخش ها و کاربری هایی که حاوی مواد غیر قابل سوختن می باشد, اعلام حریق دستی در نظر گرفته شود.
(پ) جهت بخش های مورد استفاده جهت انبارش کالاهای غیر قابل سوختن )سنگ, مصالح بنایی غیر سوختنو …(, اعلام حریق دستی در نظرگرفته شود.
- در صورت وجود سیستم مدیریت دود, سیستم اعلام حریق با قابلیت فعال سازی سیستم مدیریت دود می تواند در نظر گرفته شود.
×غیر مجاز √ مجاز
الزامات تکمیلی:
- الزامات ذکر شده در جدول, بنا به نظر سازمان آتش نشانی برای یک ساختمان خاص قابل تغییر می باشد.
- جهت اطمینان از انتخاب صحیح نوع سیستم مورد نیاز هر یک از تصرفات, ضروری است مشخصات ساختمان با تمامی ردیف های جدول مطابقت داده شود.
- بکارگیری سیستم اعلام حریق متعارف, برای پروژه هایی با بیش از دوازده منطقه اعلام حریق, مجاز نمی باشد.
- جهت ساختمان های بیش از 30 متر ارتفاع از تراز زمین و یا بیش از 10000 متر مربع زیربنا, استفاده از سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر آنالوگ و تمامی تجهیزات دارای ایزولاتور داخلی ضروری می باشد.
- در نظر گرفتن سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و تمامی قطعات دارای ایزولاتور داخلی برای ساختمان های گروه یک و دو ذکر شده در مبحث21 مقررات ملی ساختمان ( پدافند غیر عامل)الزامی می باشد.
- در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر تعداد عناصر هر لوپ از 256 قطعه(Device)تجاوز ننمایید.
تصرفات
گروه بندی تصرفات طبق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان, به شرح زیر مبنای این بخش می باشد.
تصرفات مختلط برای ساختمان ها دارای ترکیبی از چند کاربری, سیستم اعلام حریق کل ساختمان طبق بالاترین سطح سیستم اعلام حریق هر یک کاربری های مستقل انتخاب گردد, مگر کاربری ها از یکدیگر کاملا جدا باشند.
مكان هاي الزام براي نصب سيستم هاي كشف و اعلام حريق طبق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان
سيستم دستي يا خودكار كشف و اعلام حريق بايد بسته به نوع تصرف در ساختمان هاي تصرف مسكوني ، ساختمان هاي تصرف آموزشي و فرهنگي، ساختمان هاي تصرف درماني مراقبتي، ساختمان هاي تصرف تجمعي (ت)، ساختمان هاي تصرف اداري/ حرفه اي (ح) ، ساختمان هاي تصرف كسبي/ تجاري (ك)، ساختمان هاي تصرف صنعتي (ص)، ساختمان هاي با تصرف انباري (ن)، ساختمان هاي تصرف مخاطره آميز (خ) مشخص شده است نصب شود. به علاوه براي ساختمان هاي بلند مرتبه بايد نيز رعايت گردد.(برای دسترسی به گروه تصرفات به صفحه 19 مبحث 13 مراجعه کنید)
ساختمان هاي تصرف مسكونی(م)
تصرف گروه (م- 1)
– سيستم اعلام حريق دستی
يك سيستم اعلام حريق دستی بايد در تصرف هاي گروه (م _1) نصب شود.
– سيستم اعلام حريق خودكار
در ساختمان هاي مسافرپذير مانند هتل ها، مسافرخانه ها و نظاير آنها، در تمام اتاق های مهمان و كريدورهای داخلی مربوط به آنها (كريدورهاي داخل ساختمان كه به اتاق هاي مهمان سرويس مي دهند)، بايد يك سيستم اعلام حريق خودكار مركزي نصب شود.
– تابلوي كنترل و سيستم برق اضطراري
در ساختمان هايي كه به طور كامل مجهز به شبكه بارنده خودكار نيستند، كاشف هاي دود در اتاق هاي مهمان بايد به تابلوي كنترل در محلي كه دائماً تحت نظر است، متصل باشد. همچنين در اتاق استقرار تابلوي كنترل، بايد سيستم اعلام حريق دستي وجود داشته باشد.
تصرف هاي گروه (م – 2)
درتصرف هاي گروه (م 2)، يك سيستم اعلام حريق دستي و سيستم اعلام حريق خودكار بايد به شرح زير نصب شود:
- سيستم اعلام حريق دستي براي ساختمان و سيستم خودكار موضعي در واحدهاي مسكوني(براي بناهاي آپارتماني) يا واحدهاي خواب (براي خوابگاه ها)، در ساختمان هايي كه داراي بيش از 5 طبقه بالاتر از تراز زمين باشند.
- يك سيستم خودكار موضعي براي هر واحد مسكوني يا واحد خواب، كه بيش از يك طبقه پايين تر از بالاترين تراز تخلية خروج مربوط به آن واحد خواب يا واحد مسكوني واقع شده باشد.
- سيستم اعلام حريق دستي براي هر ساختماني كه داراي بيش از 20 واحد مسكوني باشد. براي ساختمان هايی مانند خوابگاه ها، ملاك تعداد واحدهاي خواب است.
تصر ف هاي گروه (م – 3)
در تصرف هاي مسكوني كه براي مراقبت شبانه روزي از افراد به تعداد 6 الي 16 نفر (به غير از تعداد كاركنان) استفاده شود، نصب يك سيستم اعلام حريق خودكار الزامي است.
ساختمان هاي تصرف آموزشي و فرهنگی
در ساختمان های تصرف آموزشی و فرهنگی بايد سيستم اعلام حريق دستی نصب شود.
تبصره: تصرف های گروه (آ) با بار تصرف كمتر از 100 نفر نيازي به نصب سيستم اعلام حريق ندارند.
ساختمان هاي تصرف درماني مراقبتي(د)
در تصرف هاي گروه (د)، يك سيستم اعلام حريق دستی و يك سيستم اعلام حريق خودكار بايد نصب شود. همچنين در فضاهاي انتظار كه به كريدور باز هستند بايد يك سيستم كشف دود خودكار دارای سيستم نظارت الكتريكي، نصب شود.
تصرف هاي گروه (د- 1) و (د- 2)
در ساختمان هاي تصرف (د_ 1) و (د _2)، كريدور ها و آن فضاهايي از ساختمان كه به كريدور ها باز مي شوند، بايد به سيستم خودكار كشف حريق مجهز باشند.
تصرف هاي گروه (د- 3)
در تصرف هاي گروه (د _ 3)، يك سيستم كشف و اعلام حريق خودكار بايد نصب شود . جعبه هاي اعلام حريق دستي را مي توان در اتاق هاي متعلق به كاركنان كه داراي ديد و نظارت به قسمت هاي تحت نظر هستند، قرار داد.
در تصرف هاي گروه (د _ 3)، تخليه افراد با دشواري هاي زيادي همراه است و بنابر اين آگاهی سريع از بروز آتش سوزي از اهميت زيادي برخوردار است. در اين تصرف ها، لازم است تا در آن فضاهاي خواب يا اقامت كه درآنها احتمال حريق وجود دارد و در معرض دست كاري هاي احتمالی افراد تحت مراقبت نيست، كاشف هاي دود متصل به سيستم اعلام حريق خودكار نصب شود.
ساختمان هاي تصرف تجمعي (ت)
كليات
در تمام ساختمان های گروه (ت) داراي بار تصرف برابر يا بيشتر از 300 نفر، بايد يك سيستم دستي اعلام حريق نصب شود. همچنين، قسمت هايي از تصرف هاي گروه (آ)، كه براي اهداف تجمعي از آنها استفاده مي شود، بايد دارای سيستم اعلام حريق دستي باشند.
ساختمان هاي داراي بار تصرف بيش از 1000 نفردر تصرف هاي گروه (ت) با بار تصرف بيشتر از 1000 نفر، فعال شدن سيستم اعلام حريق بايد با فعال سازي يك سيستم صوتی و اعلام خطر (با قابليت پخش از طريق بلندگو) همراه باشد. تا هنگام تدوين دستورالعمل ملی مربوط، براي اين سيستم ها از ساير استانداردهاي معتبر مانند استاندارد72 NFPAاستفاده شود.
تصرف تجمعي گروه (ت _ 1)
ساختمان های تجمعي گروه (ت _ 1)، مانند تئاتر، سينما و كاربر يهاي مانند آنها، بايد به سيستم كشف و اعلام حريق خودكار مجهز باشند.
صرف تجمعي گروه (ت _ 2)
ساختمان هاي تصرف تجمعي گروه (ت – 2) بايد به سيستم كشف و اعلام حريق خودكارمجهز گردد.
تصرف تجمعي گروه (ت _ 3)، (ت _ 4) و (ت _ 5)
اين تصرف ها بايد به سيستم اعلام حريق دستی مجهز شوند.
ساختمان هاي تصرف اداري/ حرفه اي (ح)
ساختمان هاي تصرف (ح) با بار تصرف بيش از 500 نفر، يا بيش از 100 نفر در طبقه زير يا بالا ي پايين ترين تراز تخلية خروج، بايد به سيستم كشف و اعلام حريق دستی مجهز گردند.
ساختمان هاي تصرف كسبي/ تجاري (ك)
ساختمان هاي كسبي/ تجاري با بيش از 3 طبقه، يا با بار تصرف برابر يا بيشتر از 500 نفر، يا با بار تصرف بيشتر از 100 نفر در طبقة بالا يا زير تراز تخلية خروج، بايد به سيستم هاي اعلام حريق خودكار و دستی مجهز باشند.
ساختمان هاي تصرف صنعتي (ص)
گروه (ص _ 1)
در تصرف صنعتي گروه (ص _ 1)، نصب يك سيستم اعلام حريق خودكار الزامی است.
گروه (ص _ 2)
در تصرف صنعتي گروه (ص _ 2)، نصب يك سيستم اعلام حريق دستی الزامی است.
ساختمان هاي با تصرف انباري (ن)
تصرف هاي انباري بايد به سيستم كشف و اعلام حريق خودكار و دستی مجهز شوند، مگر در مواردي كه محتويات انبار، از مواد غير قابل سوختن و كم خطر باشد.
ساختمان هاي تصرف مخاطره آميز (خ)
در تصرف هاي مخاطره آميز بايد سيستم هاي كشف و اعلام حريق خودكار و دستي نصب شود . در مورد ضوابط ايمني در برابر آتش بر اي ساختمان هاي مخاطره آميز، بايد از دستورالعمل ها وآيين نامه های تخصصی معتبر مرتبط استفاده شود.
ساختمانهای بلند
ساختمان هاي بلند بايد به سيستم كشف و اعلام حريق خودكار مجهز باشند. در تمام ساختمان هاي بلند با هر نوع تصرف با ارتفاع بيش از 23 متر بالاي تراز زمين (براي كف بالاترين طبقه قابل تصرف)، علاوه بر الزامات بيان شده در قسمتهاي ديگر اين فصل(مبحث سوم)، الزامات اين بخش نيز بايد رعايت شود.
كاشف هاي خودكار حريق
طراحي و محل نصب كاشف ها بايد مطابق ضوابط بخش 3-5-7 باشد. به علاوه، كاشف هاي دود بايد مطابق مشخصات اعلام شده در همان بخش فراهم و به يك سيستم اعلام حريق خودكار وصل شوند. فعال سازي هر كاشف كه وجود آن طبق اين بخش لازم است، بايد سيستم صوتي و اعلام خطر را طبق سناريوي ايمني حريق ساختمان به كار اندازد. كاشف هاي دود بايد در محل هاي زيرنصب شوند:
1. در همة اتاق هاي تجهيزات مكانيكي، الكتريكي، مخابرات، يا اتاق هاي مانند آنها و در اتاق هاي تجهيزات آسانسورها و لابي آنها.
2. در پلنيوم هواي برگشتي اصلي و تخليه هر سيستم هوارساني كه داراي ظرفيت بيش از 0.94متر مكعب بر ثانيه (معادل 2000 فوت مكعب بر دقيقه) باشد. لازم است اين كاشف ها در يك محل قابل دسترس بعد از اتصال آخرين كانال هوا به پلنيوم قرار داده شود.
3. در هر اتصال يك كانال هواي برگشتي يا محفظه (پلنيوم) به يك كانال عمودي يا رايزر، درسيستم تهويه اي كه براي دو طبقه يا بيشتر به كار مي رود. در تصر فهاي گروه هاي (م _ 1) و( م _ 2)،در هر رايزر هواي برگشتي كه بيش از2/4 m3/s ((معادل 5000 فوت مكعب بر دقيقه)از آن منتقل نمي شود و در آن از بيش از 1 بازشوی ورودي هوا استفاده نمي شود، مي توان ازيك كاشف دود استفاده نمود.
قطع كننده دستي
در همه مناطق اعلام كننده ساختمان های بلند ،يك قطع كننده دستي براي سيستم اعلام خطر بايد فراهم شود.
